Ważne informacje, fakty i ciekawostki o Szwecji

Szwecja – dane w pigułce

Szwecja to kraj położony w Europie Północnej, na Półwyspie Skandynawskim. Krajem, z którym Szwecja ma najdłuższą granicę lądową jest znajdująca się na zachodzie Norwegia. Poza Norwegią, na lądzie Szwecja graniczy jeszcze z Finlandią. Kraje posiadające granicę morską ze Szwecją to: Estonia, Łotwa, Litwa, Rosja, Polska, Niemcy i Dania, z którą tą Szwecja połączona jest także mostem Oeresund. Szwecja jest członkiem Unii Europejskiej od 1 stycznia 1995 roku.

Kilka faktów:

• Ustrój polityczny - monarchia parlamentarna
• Gęstość zaludnienia - 21 osób/km˛
• Średnia długość życia - 81 lat
• Główna religia - Kościół Szwecji, 67%
• Sprzedaż alkoholu - 20 roku życia
• Znajomość angielskiego - 89% mieszkańców
• Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi osoby prowadzącej samochód - 0,2 promila
• Najdłuższa rzeka - Klar
• Najwyższy szczyt - Kebnekaise, 2111 m n.p.m.
• Największe jezioro – Wener
• Motto kraju - "Dla Szwecji - z duchem czasu"

Szwecja – rzeźba terenu

W Szwecji przeważają tereny wyżynne, jednak również niziny zajmują dość znaczną, ok.25% część kraju. Granicę z Norwegią stanowi łańcuch Gór Skandynawskich. Ich cechą charakterystyczną są spłaszczone wierzchołki, zwane fachowo fieldami. Góry Skandynawskie nie są bardzo wysokie, ich wysokość to zwyczajowo od 800 do 1400 m n.p.m. Najwyższym szczytem Gór Skandynawskich jest jednocześnie najwyższy punkt kraju, czyli Kebnekaise, którego wysokość to 2111 m n.p.m. Charakterystyczną cechą Szwecji, która jednocześnie czyni wakacje w Szwecji przeżyciem wyjątkowym, jest jej linia brzegowa, mająca łączną długość ponad 60 000 km.. To, co na mapie widzimy, jako bardzo mocne wystrzępienie, to w rzeczywistości setki większych, mniejszych i całkiem niewielkich, wciętych w ląd zatok. Wybrzeże, na przeważającej długości to wybrzeże szkierowe, czyli stosunkowo niskie i skaliste. Jedynie wybrzeże usytuowanego na południu półwyspu Skania jest gładkie i równe. Szwecja posiada imponującą liczbę ponad 221 tysięcy różnorodnych wysp i wysepek, z których największe to Gotlandia i Olandia.

Szwedzkie klimaty

Mimo tego, że Szwecja położona jest na północy, panuje tu raczej klimat umiarkowany. Przez wszystkie 4 pory roku temperatury są tu łagodne, a klimat jest tu ogólnie cieplejszy i bardziej suchy niż w innych krajach na tej samej szerokości geograficznej. Powodem tego stanu rzeczy jest prąd zatokowy Golfsztrom, niosący w te rejony ciepłe masy wodne. Wyjątkowymi elementami charakterystycznymi dla Szwecji są skutki dużej rozciągłości z północy na południe. Przez to, długość nasłonecznienia w ciągu znacznie różni się w zależności od miejsca, w którym przebywamy. Warto pamiętać, że dzięki temu, na południu Szwecji, za kołem podbiegunowym, możemy obserwować zjawisko dnia polarnego i nocy polarnej. Jeśli takie warunki pogodowe Wam odpowiadają, to nie pozostaje Wam nic innego jak zarezerwować kwaterę z oferty "domki Szwecja".

Ciekawostki...... o ludziach i stylu życia w Szwecji:

• 89% Szwedów posługuje się językiem angielskim.
• W języku szwedzkim nie istnieje słowo „proszę”. Zamiast tego używane jest słowo „dziękuję”.
• W Szwecji, jako przejaw równości społecznej, nie używa się formy per Pan i Pani, natomiast wszyscy mówią do siebie na „ty”.
• Szwedzi bardzo dobrze wyglądają. Często osoby wyglądające na 50 lat, w rzeczywistości są już po 80-tce.
• 80% dorosłych spożywa alkohol jedynie w weekendy. Spotkanie kogoś nietrzeźwego w tygodniu pracującym praktycznie graniczy z cudem.
• Szwedzi kochają łowić ryby. Robią im zdjęcie i wypuszczają, nie zabierając do domu na kolację.
• Szwedzi dołożą wszelkich starań, abyście przeżyli niezapomniane wakacje w Szwecji.

... o miejscach w Szwecji:

• Jeżeli są Państwo miłośnikami gry w golfa, warto wybrać się na wyjątkowe pole położone na granicy Szwecji i Finlandii. Grając od dołka do dołka niejednokrotnie zmienią Państwo kraj pobytu.
• Należąca do Szwecji wyspa Gotlandia jest największą wyspą na Morzu Bałtyckim. Jej wyjątkowość polega tym, iż rosną na niej trufle!

... o panujących w Szwecji przepisach i warunkach życia:

• Jeśli przyszłym rodzicom nie odpowiada płeć, dozwolona jest aborcja.
• Gdy Szwed staje się rodzicem, niezależnie od tego czy poprzez narodziny lub adopcję dziecka, przysługuje mu pełnopłatny urlop w wymiarze 480 dni.
• Zarówno w Szwecji, jak i w sąsiedniej Norwegii niedozwolone są reklamy kierowane do odbiorców poniżej 12 lat.
• Uczniowie uczęszczający do starszych klas dostają co miesiąc od szkoły „kieszonkowe” o równowartości 187 dolarów, oczywiście pod warunkiem, że do niej chodzą.
• Darmowa opieka stomatologiczna obowiązuje w Szwecji aż do 20 roku życia.
• Istnieją tu uczelnie wyższe, do których obcokrajowcy mogą za darmo uczęszczać i studiować w języku angielskim.
• By móc pomalować elewację własnego domu, konieczne jest odpowiednie pozwolenie i specjalna licencja malarska.

... o historii szwedzkich odkryć i osobistościach:

• W Szwecji znaleziono pochodzącą z 1640 roku i najprawdopodobniej najstarszą prezerwatywę, która zrobiona jest ze świńskiego jelita.
• Anders Celsius ze Szwecji wynalazł termometr. Wymyślił on skalę Celsiusa w roku 1742 i do dziś kraje zachodnie je używają.
• Carl von Linné (Karol Linneusz) w XVIII wieku usystematyzował królestwo roślin i zwierząt. Razem ze swoimi uczniami opisał całą roślinność znaną wówczas na świecie.
• Król Szwecji z XIX wieku - Karol XIV Jan miał tatuaż z francuskim napisem Śmierć królom.
• Szwed Gustaf Erik Pasch wynalazł bezpieczną zapałkę, w roku 1844. Produkt ten nie odnosił sukcesów i produkcję wstrzymano. Po weryfikacji przez Szweda Johana Edvarda Edlunda bezpieczna zapałka stała się hitem.
• Dynamit został wynaleziony przez Szweda Alfreda Nobla. W 1867 Nobel wymyślił patent na produkcje dynamitu. Według testamentu Nobla jego majątek miał zostać wykorzystany na nagrody w dziedzinie nauki, pokoju czy literatury.
• Obecny klucz płaski został wynaleziony przez Szweda Johana Pettera Johanssona. Wynalazł go w 1892 i do dziś cały świat go używa. Amerykanie nazywają go „Szwedzkim kluczem klucza“
• Określenie „stół szwedzki” rzeczywiście pochodzie ze Szwecji. Serwowane były na nim niezliczone ilości potraw i przekąsek, a jego wielkość w XIX wieku dochodziła nawet do 15 metrów kwadratowych.
• Charakterystyczna butelka Coca-Coli została ukształtowana przez Amerykanina szwedzkiego pochodzenia. Butelka została stworzona i w prowadzona do użytku w roku 1916 przez Alexa Samuelsona.
• W 1943 roku powstała marka IKEA, a jej założycielem jest Ingvar Kamprad.
• Szwed Rune Elmqvist po raz pierwszy opracował operacyjny rozrusznik serca. Wynalazł go razem z lekarzem Ĺke Senningiem. Lekarz ten pierwszy raz użył go operacyjnie w 1958.
• Wyjątkowe, nieco ekscentryczne stroje członków znanej szwedzkiej grupy ABBA wynikają z chęci ominięcia podatku. Ich unikalnych strojów nie można było zaliczyć do garderoby codziennej, dzięki czemu można był „wrzucić je w koszty”.

... o szwedzkich tradycjach:

• Tradycyjnym, a na pewno najbardziej charakterystycznym daniem w Szwecji jest surströmming. Jest to marynowany śledź, a właściwie kiszony śledź marynowany rzez rok w puszcze. Jego zapach jest na tyle specyficzne, że skosztowanie tego szwedzkiego specjału staje się nie lada wyzwaniem, szczególni dla nieprzyzwyczajonych turystów. Legenda wokół tego przysmaku jest jednak tak wielka, że ma on swoje specjalne święto: Surstrommingspremiaren.
• Konik z Dalarna, jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych na świecie symboli Szwecji, co sprawiło, że już tradycją stało się wręczanie tej ręcznie malowanej sosnowej figurki w prezencie.
• W Szwecji istnieje ciekawy zwyczaj związany z obchodami Świąt Bożego Narodzenia. Jest to rodzinne zbieranie się przed telewizorem w celu oglądania rokrocznie tych samych bajek. Sądzi się, Nie przestrzeganie owej tradycji równa się z zepsuciem sobie a także rodzinie całego okresu świątecznego. Mowa tu o gromadzeniu się w okresie wigilijnym przed odbiornikami telewizyjnymi by obejrzeć – emitowane co rok te same – bajki